Podejmujesz leczenie ortodontyczne, czeka Cię założenie aparatu, a ortodonta odsyła Cię do logopedy. Do logopedy? Jak to? Masz szczęście – ortodonta dba o Ciebie i wie, że wielospecjalistyczna współpraca zapewni pełen sukces. Logopeda zaś zwróci uwagę na mnóstwo czynników, o których być może wcześniej zupełnie nie pomyślałeś.
Jakie to czynniki?
Logopeda pracujący z pacjentami ortodontycznymi zwróci uwagę podczas diagnozy na:
- Sposób w jaki oddychasz;
- Pozycję spoczynkową Twojego języka, warg i żuchwy;
- Sposób połykania (tak! można połykać w nieprawidłowy sposób 🙂 );
- Oceni budowę i funkcje języka, a więc także jego wędzidełko;
- Oceni Twoją artykulację;
- Sprawdzi funkcje wszystkich mięśni wpływających na pracę kompleksu ustno – twarzowego.
Domyślam się, że możesz odczuwać teraz zdziwienie, że aż tyle rzeczy może mieć wpływ na to, jak przebiegnie Twoje leczenie ortodontyczne. Wcale Ci się nie dziwię, rzadko zdarza się aby człowiek niebędący logopedą/ terapeutą miofunkcjonalnym, analizował w jaki sposób właśnie połyka łyk kawy – no chyba, że jest po spotkaniu z logopedą, to zupełnie zmieni jego sposób myślenia 🙂
mgr Magdalena Rybka – neurologopeda, terapeuta miofunkcjonalny
Do mojego gabinetu coraz częściej trafiają pacjenci, odsyłani przez lekarzy ortodontów do logopedy jeszcze przed założeniem aparatu ortodontycznego. Uważam, że jest to świetna droga postępowania, bo im wcześniej poznasz nieprawidłowe działanie języka, tym szybciej będziesz mieć możliwość jego naprawy. Często po założeniu aparatu, ćwiczenia stają się o wiele trudniejsze czy też niemożliwe do wykonania w pełni i prawidłowo. Jeśli nauczysz się prawidłowych funkcji w obrębie jamy ustnej zanim założysz aparat, będziesz gotowy na prawidłowy efekt po jego usunięciu.
No właśnie. Język jest naturalnym aparatem ortodontycznym. Żeby jednak spełniał dobrze tę rolę, musi działać PRAWIDŁOWO. Każde zaburzenie pracy języka, będzie wpływało na to, co dzieje się z Twoją wymową, budową aparatu artykulacyjnego i zgryzem. Innymi słowy:
Jeśli Twój język pracuje nieprawidłowo, może zepsuć efekty leczenia ortodontycznego. Sprawdź więc na początku, czy na pewno nie musisz nic poprawić w zakresie jego funkcji.
Logopeda nauczy Cię:
- Prawidłowego toru oddechowego ( który zakłada wdech i wydech nosem w spoczynku z uniesioną żuchwą i domkniętymi swobodnie ustami (klik!) ) i ustalenia przyczyny oddychania ustami, jeśli takie zauważy – czasami konieczna jest tu konsultacja np. z lekarzem laryngologiem;
- Prawidłowej pozycji spoczynkowej języka (inaczej: “pozycja kobry”, “pozycja wertykalno – horyzontalna”), podczas której język jest szeroki, uniesiony swoją powierzchnią do podniebienia, a jego przód spoczywa tuż za szyjkami zębów siecznych;
- Prawidłowego sposobu połykania, tzw. “połykania typu dorosłego”. Tak, można połykać źle. Oznacza to połykanie z językiem spoczywającym na dnie jamy ustnej, językiem wsuwającym się między zęby i innymi wariantami jego niskiego ułożenia. A teraz wyobraź sobie, że – poza spożywaniem – przełykasz ślinę około tysiąca razy na dobę. Za każdym razem silny język tłoczy na Twoje świeżo wyprostowane aparatem zęby. Co się stanie za jakiś czas? No właśnie, efekt aparatu może zostać tylko wspomnieniem;
- Sprawdzi też budowę Twojego języka – zaburzenia jego funkcji mogą wynikać z nieprawidłowości anatomicznych, a najczęstszą z nich jest skrócone wędzidełko języka. Dziś diagnozujemy je już u niemowląt, ale jeszcze kilkanaście lat temu było to bardzo rzadko diagnozowane. Możesz być więc dorosłym ze skróconym wędzidełkiem i często bez jego usunięcia niemożliwe jest wypracowanie prawidłowych funkcji języka;
- Oceni Twoją artykulację. Dokładnie sprawdzi czy wszystkie głoski realizowane są prawidłowo i ustali przyczynę ewentualnych nieprawidłowości. Wady zgryzu i zaburzenia funkcji języka są ważną przyczyną nieprawidłowości artykulacyjnych. Decyzję dotyczącą korekty wymowy zawsze jednak podejmuje pacjent;
- Na koniec logopeda będący terapeutą miofunkcjonalnym oceni funkcje wszystkich pozostałych mięśni wpływających na działanie kompleksu ustno – twarzowego i zaproponuje ćwiczenia, jeżeli będzie taka potrzeba.
Wielospecjalistyczna opieka nad pacjentem jest kluczowa dla eliminacji przyczyn zaburzeń i wypracowania prawidłowych nawyków w obrębie kompleksu ustno – twarzowego. Tylko to da pełne i zamierzone efekty leczenia ortodontycznego. Konsultacja z logopedą da Ci: pewność, że Twój język i cały kompleks ustno – twarzowy pracuje prawidłowo, odpowiednie ćwiczenia w razie nieprawidłowości, lepsze efekty leczenia ortodontycznego.
